Spelregels voor Klaverjassen

Klaverjassen is al sinds jaar en dag 1 van de meest populaire kaartspellen van Nederland. Ondanks dat het voor sommigen misschien een ouderwets imago heeft, spelen duizenden mensen het spel elke dag weer. Het spel wordt gespeeld met 32 kaarten en 2 teams van 2 personen. Het team dat aan het eind van het spel de meeste punten heeft verzameld, is de winnaar van het spel.

Algemene regels van het spel Klaverjassen

Een compleet spel Klaverjassen bestaat uit 16 rondes. Iedere speler is hierdoor 4x aan de beurt om de kaarten te schudden en te delen. Iedere ronde bestaat vervolgens weer uit 8 slagen, omdat iedere speler 8 kaarten heeft. Voorafgaand aan het starten van een nieuwe ronde wordt er een troefkleur bepaald. Deze troefkleur is geldig voor die hele ronde. Meestal wordt de troefkleur bepaald door een kaart te pakken van de stapel kaarten die niet gebruikt worden. Maar tijdens de eerste ronde van het spel is de troefkleur altijd klaver.

Het spel wordt gespeeld met 4 personen, bestaande uit 2 teams. De spelers van de teams zitten nooit naast elkaar, maar tegenover elkaar. Hierdoor zijn teamgenoten nooit na elkaar aan de beurt. Spelers van hetzelfde team mogen niet met elkaar overleggen welke kaart opgelegd moet worden. Om op een tactische manier samen te werken, zullen teamgenoten dus via de kaarten die zij opleggen met elkaar 'communiceren'. Meer gevorderde spelers hebben vaak een vaste teamgenoot, waardoor zij vaak goed van elkaar weten op welk moment welke kaart wordt opgelegd.

1 van de spelers is tijdens de 1e ronde de deler. Dit kan bijvoorbeeld de jongste speler zijn. Nadat de deler alle kaarten onder de spelers heeft verdeeld, moet de speler links van de deler als eerste aangeven of hij wil spelen of passen. Als een speler past, dan moet de volgende speler dezelfde keuze maken. Als iemand besluit te spelen, dan hoeven de overige spelers de keuze niet meer te maken. In dat geval begint de speler links van de deler met het opleggen van een kaart.

Wanneer kies je voor spelen en wanneer kies je om te passen? Alleen als je verwacht dat je samen met jouw teamgenoot meer dan de helft van het aantal punten zal behalen kies je om te spelen. De spelers van het andere team zullen vervolgens hun best doen om te voorkomen dat jullie dit zal lukken. Verwacht je dat je minder dan de helft van het aantal punten zal behalen? Dan is het belangrijk om te passen. Als jij of je teamgenoot besluit te spelen, en jullie halen samen minder dan de helft van het aantal punten, dan gaan jullie nat. Hierdoor zullen alle punten naar het andere team gaan. Speel dus alleen als je denkt het andere team te kunnen verslaan!

Wanneer alle 4 spelers besluiten te passen is er rondgepast. De speler links van de deler moet in dat geval verplicht spelen. Vervolgens zijn er 2 varianten op het spel mogelijk. De spelers kunnen namelijk besluiten dat in zulke gevallen, deze speler zelf de troefkleur mag bepalen. Als de spelers dit niet van te voren hebben afgesproken, dan is de kaart die voorafgaand aan de ronde is gedraaid, de troefkleur voor de ronde.

Puntentelling en volgorde van kaarten

De volgorde van de kaarten zijn anders dan in een normaal kaartspel. De kaart die het meeste punten waard is, is ook de hoogste kaart. Zo is bijvoorbeeld van de troefkleur de 9 hoger in waarde dan de koning van de troefkleur. Daarnaast is er voor troefkaarten een andere volgorde dan voor de 3 overige kleuren.

Start van een ronde

Een ronde begint door de speler links van de deler, ook al heeft deze speler gepast. Deze speler legt een kaart neer. Vervolgens wordt er met de klok mee gespeeld en leggen de overige spelers 1 kaart neer. Spelers moeten altijd kleur bekennen indien mogelijk. Dit houdt in dat zij een kaart moeten neerleggen met dezelfde kleur als de kaart die is gespeeld door de eerste speler. Als de eerste speler dus een schoppen 7 oplegt, moeten de volgende spelers ook een schoppenkaart opleggen. Kunnen spelers niet kleur bekennen? Dan moet de speler troeven. De speler die de hoogste kaart heeft opgelegd, wint de ronde en krijgt de kaarten. Hierbij geldt dat elke troefkaart een hogere waarde heeft dan elke niet-troef kaart. Zijn er alleen maar niet-troefkaarten opgelegd? Dan wint de speler de ronde die de hoogste kaart heeft opgelegd van de gevraagde kleur.

Regels rondom introeven, overtroeven en ondertroeven

De regel dat een speler moet troeven heeft vervolgens 3 regels.

• Als de eerste speler een troefkaart heeft opgelegd, dan moeten de volgende spelers overtroeven. Dit houdt in dat de speler een hogere troefkaart moet opgooien, als dit mogelijk is.
• Als een speler niet kan kleur bekennen, dan moet een troefkaart worden gespeeld. Dit heet introeven. Heeft een andere speler die ronde al ingetroefd? Dan moet de speler overtroeven, indien mogelijk.
• Ondertroeven mag alléén in de volgende situaties:
  • De speler heeft alleen maar lagere troeven in zijn hand, én hij kan geen andere kaart meer bijspelen.
  • Als de eerste speler van de ronde uitkomt met een troefkaart en de speler heeft alleen maar lagere troefkaarten. Als troef gevraagd is, mag er dus wel ondertroeft worden. De plicht om kleur te bekennen weegt zwaarder dan de regel om niet te ondertroeven.

Vooral de regels met betrekking tot ondertroeven kunnen tot lastige situaties leiden. Onthoudt dat ondertroeven alleen toegestaan is als de speler echt niet anders kan. Als de 1e speler van de ronde is begonnen met een troefkaart, en je kan alleen maar ondertroeven, dan zorgt dit niet voor veel onduidelijkheid. Het wordt ingewikkelder als de 1e speler van de ronde niet is begonnen met een troefkaart.

Het volgende voorbeeld maakt dit duidelijk. Speler 1 komt uit met een harten 8, terwijl schoppen is troef. Speler 2 heeft geen hartenkaarten en moet daarom introeven. Hij legt de schoppen koning neer. Speler 3 heeft ook geen hartenkaarten in zijn hand, en moet dus in principe ook een troefkaart opleggen. Maar, omdat speler 2 al heeft ingetroeft, moet speler 3 overtroeven, tenzij de speler echt niet anders kan. Speler 3 heeft een schoppen vrouw, schoppen 8 en een ruiten 10. In dit geval moet speler 3 dus de ruiten 10 opleggen. Speler 4 is vervolgens aan de beurt. Omdat hij een hartenkaart heeft, moet hij de harten 9 opleggen, omdat hij moet kleur bekennen. De winnaar van deze ronde is speler 2, omdat elke troefkaart een hogere waarde heeft dan een niet-troefkaart.

Tellen van de punten

Nadat alle spelers alle 8 kaarten hebben opgelegd, is het tijd om de punten te tellen. De punten van beide spelers van een team worden bij elkaar opgeteld. Er zijn intotaal 162 punten te winnen. De troefkaarten kunnen 62 punten opleveren en elke andere kleur 30 punten (3x 30 punten = 90 punten). Daarnaast levert de laatste slag nog eens 10 bonuspunten op.

Het team dat speelt moet meer dan de helft van het aantal punten halen, dus minimaal 82 punten. Als er roem is gescoord, dan worden deze punten meegeteld in deze telling. Het spelende team moet altijd meer punten hebben gescoord dan het andere team om te winnen. De roempunten worden hieronder nog verder uitgelegd.

Als het andere team meer of hetzelfde aantal punten heeft behaald als het team dat speelt, dan is het spelende team nat. In dat geval gaan alle punten naar het team dat niet speelde. Als het spelende team wel meer punten heeft behaald dan het andere team, dan krijgt het spelende team de bijelkaar gespeelde punten. Ook het andere team krijgt het aantal punten dat het bijelkaar gespeeld heeft. Deze scores worden opgeschreven en aan het eind van het spel bij elkaar opgeteld.

Extra punten met roem

Een team kan extra punten verdienen door roem. Roem kan worden behaald door een opeenvolgende serie van kaarten. Als er 3 opvolgende kaarten van dezelfde kleur worden opgelegd in 1 ronde, dan levert dat 20 extra punten op. Als er in 1 ronde zelfs 4 opeenvolgende kaarten van dezelfde kleur worden opgelegd, levert dit 50 extra punten op. Deze punten gaan naar het team dat die betreffende slag wint. Bij het bekijken naar opeenvolgende kaarten voor roem wordt weer naar de 'normale' volgorde van de kaarten gekeken: 7, 8, 9, 10, boer, vrouw, heer, aas.

Daarnaast zijn er nog meer extra punten te verdienen:

• Als 4 dezelfde kaarten worden gespeeld, bijvoorbeeld 4x een 7, dan levert dit 100 extra punten op.
• Als de heer en vrouw van troef in dezelfde ronde worden opgelegd, levert dit 20 extra punten op. Dit wordt ook wel stuk genoemd.
• Als een team alle 8 slagen binnenhaalt, levert dit 100 extra punten op. Dit wordt ook wel pit genoemd.

Hieronder worden de roem-mogelijkheden met illustraties nogmaals onder elkaar gezet.

De combinatie koning en vrouw van troefkleur levert dus 20 extra punten op. Deze bonuspunten gelden ook als de heer en de vrouw onderdeel zijn van een andere bonus, bijvoorbeeld als er 3 of 4 opeenvolgende kaarten van dezelfde kleur worden opgelegd. Deze combinatie kan dus voor veel extra punten zorgen!

Roem telt mee in de totaaltelling om te kijken of het spelende team wel of niet nat is. Team 1 heeft bijvoorbeeld 87 punten behaald en team 2 dus 75 punten. Normaal gesproken heeft team 1 dus meer punten behaald dan team 2 en heeft het spelende team 1 dus gewonnen. Maar als team 1 geen roem heeft behaald en team 2 heeft 20 roem behaald, dan komt team 2 op 95 punten uit. Omdat dit meer is dan de 87 punten van team 1, is team 1 alsnog nat.

Verzaken van spelers

Het is mogelijk dat spelers, bewust of onbewust, fouten maken tijdens het spel. Dit wordt verzaken genoemd. Voorafgaand aan het spel wordt bepaald wat de sanctie op verzaken is. Meestal verliest het verzakende team de ronde, waardoor het andere team dus 162 punten krijgt. Soms wordt er ook nog een extra aantal strafpunten afgesproken, bijvoorbeeld 100 strafpunten. Hierdoor zou de andere partij dus 262 punten krijgen.

De meest voorkomende manieren waarop een speler kan verzaken zijn:

• Een speler bekend niet kleur, terwijl hij of zij wel kleur kan bekennen.
• Een speler troeft niet in, terwijl hij of zij wel een troefkaart heeft.
• Een speler speelt een lagere troefkaart op (ondertroeven), terwijl hij of zij een hogere troefkaart heeft.
• Een speler speelt een lagere troefkaart op, terwijl hij of zij een andere kaart van een andere kleur kon spelen.

Klaverjassen is een spel waar je even aan moet wennen en in moet komen. Maar als je eenmaal alle regels kent, dan is het 1 van de leukste kaartspellen om te spelen!